1. De Waarderpolder is goed bezig
Door: Martine de Vaan, oprichter van Weeting, auteur van ‘Walk Your Meeting’
“Nee, je kunt hier echt niet lopen buiten. Dat is helemaal niet leuk, en sterker nog, het is gevaarlijk. Kan de workshop ook binnen?”
Ik was bezig met de voorbereiding van een workshop voor twintig managers uit het hele land over de kracht van wandelmeetings, oftewel weetings. Toen het voorstel werd gedaan om deze binnen te houden- moest ik even nadenken hoe te reageren. “Is het mogelijk om de locatie aan te passen?” Het was even stil aan de andere kant van de lijn, maar gelukkig, ja dat was mogelijk. Het werd een goed bereikbaar vergadercentrum met een mooie groene route in de buurt.
Ik ben al jaren bezig met het promoten van wandelend vergaderen en lopen tijdens de werkdag en het is voor mij geen verrassing dat bedrijventerreinen niet worden ingericht op lopen. Toch maakt de vraag “kan de workshop ook binnen” weer indruk op me.
Het is niet alleen ongezond om hele dagen te zitten, je wordt er ook nog eens minder productief van. Je lichaam komt namelijk in een soort slaapstand met een trage stofwisseling. Om voldoende bloed in je hersenen te krijgen moet je bewegen. Meer bewegen tijdens de werkdag is dus geen luxe, maar in het belang van de werkgever. Pauzewandelen wordt langzaam populairder, maar veel werknemers zijn niet zo goed in pauze houden, voor je het weet is ie weer geskipt. Maar belangrijker: waar komt de hardnekkige overtuiging vandaan dat werken zittend moet? Kunnen we het werk niet zo ontwerpen dat het deels lopend kan? Lang geleden, toen zo ongeveer al het werk buiten plaatsvond – landbouw, visserij, en de meeste ambachten – was het precies omgekeerd. Binnen zitten, dat kon je echt geen werken noemen. Dat idee is nu voor de meeste beroepen helemaal omgekeerd en dat heeft grote gevolgen. De WHO riep in 2012 de bewegingsarmoede uit als een officiële pandemie. Dat is tien jaar geleden en inmiddels overlijden jaarlijks wereldwijd 5,3 miljoen mensen aan ziekten die gerelateerd zijn aan bewegingsarmoede. Tijd voor re-integratie van bewegen in het werk!
Dat het kan, bewijs ik al meer dan zeven jaar. Ik schreef er onlangs een boek over, Walk Your Meeting. Ja, ik loop ook wel eens tijdens pauzes en voor coronatijd het stukje van het station naar m’n werk. Maar de belangrijkste winst haal ik uit het combineren van lopen met overleggen. Ook de afgelopen tijd. Zo loop ik vandaag een half uur tijdens een online-overleg, en doe ik twee tien minuten rondjes, om een vraagstuk op te lossen en een agenda van een vergadering volgende week te bedenken. Vandaag doe ik een weeting van een uur met een collega die in de buurt woont en drie opgespaarde telefoontjes buiten lopend. Morgen doe ik een combinatie van een weeting en een zittend overleg, omdat we een scherm nodig hebben. Nog een rondje lopen ’s avonds in plaats van koffiedrinken, en je haalt zomaar elke dag 7 kilometer.
De binnenzit-cultuur is hardnekkig, ook op bedrijventerreinen. Maar liefst een derde van de Nederlanders werkt op een bedrijventerrein. De knop moet om, dat gaat niet zomaar, en daar hebben we veel verschillende partijen voor nodig: werkgevers, directeuren, managers, werknemers maar ook parkmanagement en de gemeente. Ik word dan ook heel vrolijk van de campagne die door studenten is ontwikkeld voor de Waarderpolder, de bedrijven die dit ondersteunen en de wethouders die dit promoten. De Waarderpolder is goed bezig!
2. Aanlokkelijke routes
Door: Annemieke Molster, stedenbouwkundige en auteur van het boek ‘Loop! tien ontwerpprincipes voor een loopvriendelijke omgeving’.
Meer lopen op je werkdag is een heel goed idee. Maar om mensen ook daadwerkelijk zover te krijgen, moet lopen wel aanlokkelijk zijn. Dat is helaas lang niet overal het geval en zeker niet op bedrijfsterreinen. Voor mij als stedenbouwer zijn dit de meest uitdagende locaties. Maar het kan wel!
Netwerk van routes
Om te kunnen lopen is als eerste een netwerk nodig van looproutes. Het gaat dan om routes op het terrein zelf en om routes die aansluiten op de omgeving. Zo kunnen mensen lopen van de halte naar hun werk, van hun werk naar die mooie groene plek net buiten het bedrijfsterrein, ze kunnen een kort rondje doen tijdens de lunch of ze lopen misschien wel helemaal van huis naar kantoor. Andersom werkt het ook: door het terrein te dooraderen met loop- en fietsroutes kan het terrein een onderdeel worden van het grotere netwerk van fiets- en wandelpaden van de stad in plaats van een ondoordringbaar stuk stad te zijn, waar iedereen omheen moet.
Het probleem is dat bedrijfsterreinen niet ingericht zijn op lopende mensen, maar op automobilisten. Er zijn wegen, maar stoepen zijn er slechts mondjesmaat. Stukjes stoep lopen van parkeerplaats naar gebouwentree, maar sluiten niet op elkaar aan. Bij een langere wandeling word je daardoor gedwongen om steeds even op de rijbaan te lopen. Daar komt bij dat de wegen die er zijn, vaak maar op een enkele plek aansluiten op de omgeving.
Dat kan beter: Je kunt de stukjes stoep die er zijn met elkaar verbinden, je kunt nieuwe verbindingen maken met de omgeving en looproutes toevoegen op plekken waar helemaal geen wegen liggen. Bedrijfsterreinen liggen vaak van oudsher langs waterwegen: dit biedt kansen om looproutes te maken langs het water, weg van het overige verkeer. Lastige kwestie is dat de oevers vaak geprivatiseerd zijn. Maar wie weet biedt een gesprek met eigenaren mogelijkheden, bijvoorbeeld met een recht van overpad of -als dat niet gaat- met een route op een vlonder in het water.
Aantrekkelijke routes
Routes moeten ook comfortabel en aantrekkelijk zijn, dan pas wordt lopen prettig en leuk. Het gaat dan om de route zelf (een fijne stoep die breed genoeg is) en om de omgeving, waar je geen last hebt van bijvoorbeeld geluid, maar waar je juist op een fijne manier geprikkeld wordt. Soms is een stukje route misschien niet geweldig, maar als er een leuke bestemming in het verschiet ligt, maakt dat al een hoop goed. Mensen houden ervan om ergens heen te lopen en een bijzondere plek -waar je bijvoorbeeld even kunt zitten of met een groepje staan- kan handig zijn voor een plenair gesprek van een wandelvergadering.
Tips voor aantrekkelijke looproutes:
- Maak doorlopende stoepen of loopzones op gelijk niveau als de rijbaan. Of dit kan en hoe je dit precies vormgeeft hangt af van de beschikbare ruimte en het snelheidsregime. Als de snelheid van het overige verkeer laag is, ontstaat er als het ware een soort bedrijfserf (in plaats van een woonerf). Dat kan ook fijn zijn als je met meerdere mensen naast elkaar wil lopen.
- Voeg ook eens een onverhard pad toe. Deze kunnen juist heel aantrekkelijk zijn, maar denk ook aan de collega met handicap en zorg dat er ook voor hen routes aanwezig zijn.
- Voeg groen toe in de openbare ruimte! Op bedrijfsterreinen is vaak veel verharding. Groen biedt schaduw, dempt geluid, filtert de lucht en prikkelt de zintuigen op een prettige manier.
- Regel goed onderhoud bijvoorbeeld met de vereniging van eigenaren of via de gemeente.
De drie routes van studenten van Inholland in de Waarderpolder zijn een mooi begin. Mijn oproep: ervaar de routes zelf en kijk eens wat er nog meer mogelijk is om lopen niet alleen mogelijk, maar ook echt aanlokkelijk te maken!
Uitgevoerd in opdracht van Stichting ClimateMatters, Ton Belderok
- Meer tips en ideeën van Martine de Vaan ’Walk your Meeting. Productiever overleg naar buiten met weeting’ via Boom uitgeverij.
- Meet tips en ideeën van Annemieke Molster ‘Loop! Tien ontwerpprincipes voor een loopvriendelijke omgeving’ of neem contact op met Molster Stedenbouw.
